| การเก็บรักษาพืชสมุนไพรและการแปรสภาพ |
ในการใช้"พืชสมุนไพร" มาทำเป็นยารักษาโรคต่างๆนั้น แพทย์แผน
โบราณใช้ "พืชสมุนไพร" นี้ได้ทั้งสดๆและตากแห้งแล้วในการใช้ "พืชสมุนไพร"
ขณะที่ยังสดอยู่ เป็นวิธีการที่สะดวกมากใช้ก็ง่ายแต่ฤทธ์ของตัวยาที่มีอยู่
ในพืชสมนุไพรอาจจะไม่คงที่ ในบางครั้งการออกฤทธิ์อาจจะดี
แต่บางครั้งก็ออกฤทธิ์ไม่ดีนัก
"พืชสมุนไพร" ที่ใช้สดๆนั้นมีอยู่หลายชนิดด้วยกัน เช่น ว่านหางจระเข้
รากหญ้าคา แต่การใช้สมุนไพรส่วนมากนิยมใช้แห้งเพราะจะได้คุณค่าของยาที่คงที่
โดยเลือกเก็บสมุนไพรที่ต้องการตามฤดูกาลเก็บของพืชแล้วนำเอามาแปรสภาพ
โดยผ่านขบวนการที่เหมาะสมเพื่อเก็บยาเอาไว้ได้เป็นเวลานาน
ในการแปรสภาพยาที่เหมาะสมนั้น โดยทั่วไปก็จะต้องนำส่วนที่ใช้เป็นยา
มาผ่านการคัดเลือก ผ่านการล้าง การตัดเป็นชิ้นที่เหมาะสมแล้วใช้ความร้อน
ทำให้แห้งเพื่อสะดวกในการเก็บรักษา
วิธีการแปรสภาพยาสมุนไพรนั้นจะแตกต่างไปตามชนิดของ"พืชสมุนไพร"
ส่วนที่ใช้เป็นยาและความเคยชินของแต่ละท้องที่
วิธีการที่ใช้บ่อยและจะเอาส่วนไหนของพืชที่เป็นยามาใช้ คือ |
รากและส่วนที่อยู่ในใต้ดิน |
ก่อนอื่นจะต้องคัดเอาขนาดที่พอๆกันเอาไว้ด้วยกันเพื่อจะได้สะดวก
ในการแปรสภาพต่อไปนั้น ต่อจากนั้นก็ล้างดินและสิ่งสกปรกที่ติดอยู่
ให้สะอาดเสียก่อนเอารากฝอยออกไปให้หมด
ถ้าเป็นพืชที่ไม่แข็งนำมาผ่านขบวนการให้ความร้อนตามแต่ ชนิดของพืชนั้นๆ
พืชที่ใช้หัวและรากประกอบด้วยโปรตีน แป้ง เอนไซม์ หากผ่านความร้อน
ตามแบบต้มหรือนึ่งจะทำให้สะดวกในการเอาไปทำให้แห้ง
หลังจากผ่านขบวนการความร้อนแล้ว
นำเอามาตัดเป็นชิ้นๆแล้วอบให้แห้งในอุณหภูมิที่เหมาะสม |
การเก็บรักษาพืชสมุนไพร |
การเก็บรักษาพืชสมุนไพรเอาไว้เป็นระยะเวลานาน มักจะเกิดการขึ้นรา
หรือเกิดมีหนอน เกิดการเปลี่ยนแปลงลักษณะของสี กลิ่น
ทำให้ยาสมุนไพรเสื่อมคุณภาพลงได้ ทำให้ไม่ออกฤทธิ์
ในการบำบัดรักษาโรคได้ เกิดการสูญเสียฤทธิ์ของยาไปเลย ด้วยเหตุนี้เอง
จะต้องมีการเก็บรักษา ที่ดีเพื่อประกันคุณภาพและฤทธิ์การรักษาของยาสมุนไพร |
|
| ในการเก็บรักษานั้นควรปฏิบัติดังนี้ » |
-ยาที่เก็บรักษาเอาไว้จะต้องทำให้แห้ง เพื่อป้องกันการขึ้นรา
และการเปลี่ยนลักษณะเกิดภาวะ"ออกซิไดซ์" ยาที่ขึ้นราง่าย
จะต้องเอามาตากแดดอยู่เสมอ
-สถานที่ ที่เก็บรักษาจะต้องแห้ง เย็น การถ่ายเทอากาศจะต้องดี
-ควรแบ่งเก็บเป็นสัดเป็นส่วน ยาที่มีพิษ ยาที่มีกลิ่นหอมควรเก็บแยก
เอาไว้อย่างมิดชิดป้องกันการสับสนปะปนกัน
-จะต้องคอยหมั่นดูแลอย่าให้มีหนอน หนู แมลงต่างๆ มารบกวนรวม
ทั้งระวังเรื่องความร้อนไฟ ที่อาจจะเกิดขึ้นได้
เรื่องของพืชสมุนไพรนั้นมีความสำคัญมากเมื่อนำเอามาใช้ประโยชน์จะต้องรู้เรื่อง
มีความเข้าใจกับพืชที่มีคุณค่าทางยาชนิดนี้เอาไว้เสมอ ท่านจะได้ของดีคือ
สารที่เป็นยาจากพืชที่มีคุณเหล่านี้ต่อไป
|
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น